Aggelopoulos :: Δίκτυο Συνεργατών Αγγελόπουλος

Αύξηση ορίων συνταξιοδότησης για τους ασφαλισμένους των Ειδικών Ταμείων ΙΚΑ με τον Νόμο 4093/2012

Το δίκτυο συνεργατών Aggelopoulos σας ενημερώνει για την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων των Ειδικών ταμείων ΙΚΑ σύμφωνα με τον Νόμο 4093/28-11-2012. Εκδόθηκε εγκύκλιος που αναφέρει αναλυτικά ποιοι είναι αυτοί που θίγονται με τον Νόμο 4093/28-11-2012.

Αθήνα, 21. 11. 2012

Α.Π. Φ80000/οικ.27037/1797

 

ΘΕΜΑ: Εφαρμογή των διατάξεων του νόμου 4093/2012 “Έγκριση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2016 – Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής του ν. 4046/2012 και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016”, που αφορούν στην αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης για τους ασφαλισμένους των πρώην ειδικών ταμείων.

Σας γνωρίζουμε ότι στο ΦΕΚ 222/Α’ δημοσιεύθηκε ο Ν.4093/2012, στο άρθρο πρώτο, υποπαρ. IA.4 του οποίου εισάγονται από 1.1.2013 ουσιαστικές μεταβολές στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων στα πρώην Ειδικά Ταμεία αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας.

Γενικές παρατηρήσεις
Με τις διατάξεις αυτές από 1.1.2013 καθορίζεται για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ως γενικό όριο ηλικίας το 67ο έτος και ελάχιστος χρόνος ασφάλισης τα 15 έτη (στα πλαίσια της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας 102/1952). Επίσης από 1.1.2013 ως γενική προϋπόθεση πλήρους συνταξιοδότησης καθορίζεται η συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης και του 62ου έτους της ηλικίας. Επιπλέον με τις κοινοποιούμενες διατάξεις προβλέπεται ότι:
α) Στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης από 1.1.2013 και εφεξής εφαρμόζονται οι προϋποθέσεις του άρθρου 10 του Ν.3863/2010, όπως διαμορφώνονται ως προς το χρόνο ασφάλισης και τα όρια ηλικίας από 1.1.2015 και εφεξής, προστιθέμενων ταυτόχρονα δύο (2) ετών στα διαμορφούμενα όρια ηλικίας. Διευκρινίζεται ότι, τούτο ισχύει για όσες περιπτώσεις συνταξιοδότησης εθίγησαν με τις διατάξεις του άρθρου 10 του Ν.3863/2010, όπως ισχύει.
β) Από 1.1.2013 όλα τα ισχύοντα την 31.12.2012 όρια ηλικίας συνταξιοδότησης (όπου αυτά προβλέπονται) των φορέων κοινωνικής ασφάλισης αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας και της Τράπεζας της Ελλάδος, τα οποία προβλέπονται από γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις και δεν εθίγησαν με τις διατάξεις του άρθρου 10 του Ν.3863/2010, αυξάνονται κατά δύο (2) έτη.

Εξαιρούνται από την αύξηση των ορίων ηλικίας ή/και του χρόνου ασφάλισης: α) οι ασφαλισμένες που θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης ως μητέρες τέκνων ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία, σύμφωνα με γενικές ή ειδικές διατάξεις, καθώς και οι χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων και β) οι ασφαλισμένοι των φορέων κοινωνικής ασφάλισης αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας που έχουν ενταχθεί στο καθεστώς εργασιακής εφεδρείας του Ν.4024/2011.

Παράλληλα προβλέπεται ρητώς ότι διασφαλίζονται τα θεμελιωμένα έως 31.12.2012 και τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα που έχουν κατοχυρωθεί ή κατοχυρώνονται –με ή χωρίς αναγνώριση πλασματικών χρόνων– προκειμένου για συνταξιοδότηση με προϋποθέσεις που ισχύουν έως 31.12.2012.
Διευκρινίζεται ότι θεμελιωμένο δικαίωμα υφίσταται, όταν ο ασφαλισμένος συμπληρώνει τον ελάχιστο χρόνο ασφάλισης και το όριο ηλικίας (όπου αυτό προβλέπεται) που απαιτούνται για την συνταξιοδότησή του. Το θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί οποτεδήποτε και ο ασφαλισμένος έχει την δυνατότητα να συνεχίσει εργαζόμενος.
Κατοχυρωμένο δικαίωμα είναι η δυνατότητα των ασφαλισμένων να συνταξιοδοτηθούν (δηλαδή να «κλειδώσουν») με τις προϋποθέσεις που διαμορφώνονται κατά το έτος συμπλήρωσης του απαιτούμενου κατά περίπτωση χρόνου ασφάλισης ή ορίου ηλικίας.

Ειδικότερα, για τους ασφαλισμένους των πρώην Ειδικών Ταμείων και Κλάδων Κύριας Ασφάλισης (ΤΑΠ-ΔΕΗ, τ. ΤΑΠ-ΟΤΕ, τ. ΤΣΠ-ΗΣΑΠ, τ. ΤΣΠ-ΕΤΕ, τ. ΤΣΠ-ΤΕ, τ. ΤΣΠ-ΑΤΕ, τ. ΤΑΠ-ΙΛΤ, τ. ΤΑΠ-ΕΤΒΑ, τ. ΤΑΠΑΕ-ΕΘΝΙΚΗ, τ. ΤΣΕΑΠΓΣΟ) που υπάγονται στις προαναφερόμενες διατάξεις, παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες:

Ι. ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕΧΡΙ 31.12.1982 ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥΣ

Ι. α) Μητέρες ανήλικων παιδιών
Για την συνταξιοδότηση των μητέρων ανήλικων παιδιών – ασφαλισμένων στα τ. Ειδικά Ταμεία (πλην ΤΣΠ-ΗΣΑΠ) πριν το 1983, το απαιτούμενο όριο ηλικίας (για λήψη πλήρους ή μειωμένης σύνταξης) είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος συμπλήρωσης του προβλεπόμενου χρόνου ασφάλισης.
Σημειώνεται ότι στις περιπτώσεις αυτές υπάρχει η δυνατότητα συνταξιοδότησης με αναστολή (δηλαδή η έκδοση συνταξιοδοτικής απόφασης με την συμπλήρωση του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης στην οποία ορίζεται ότι η σύνταξη θα αρχίσει να καταβάλλεται με την συμπλήρωση του ορίου ηλικίας για λήψη πλήρους σύνταξης).
Για τα έτη μέχρι και το 2012:
– Η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31.12.2012 η ασφαλισμένη μητέρα ανήλικου παιδιού έχει συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης έχοντας ανήλικο παιδί και ότι έχει συμπληρώσει και το κατά περίπτωση όριο ηλικίας, όπου αυτό απαιτείται.
– Η κατοχύρωση προϋποθέσεων συνταξιοδότησης προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31.12.2012 η ασφαλισμένη μητέρα ανήλικου παιδιού έχει συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης έχοντας ανήλικο παιδί χωρίς να έχει και την απαιτούμενη ηλικία (άρα, έχει δικαίωμα λήψης σύνταξης με την συμπλήρωση του κατά περίπτωση απαιτούμενου ορίου ηλικίας).
Για τις περιπτώσεις όπου ο ελάχιστος απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης συμπληρώνεται από 1.1.2013 και εφεξής, το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης αναπροσαρμόζεται με τις κοινοποιούμενες διατάξεις της υποπαρ. ΙΑ.4, όπως φαίνεται στους επόμενους πίνακες.

 

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
1. Μητέρα ασφαλισμένη στο τ. ΤΣΠ-ΕΤΕ πριν την 1.1.1983, που το 2009 είχε συμπληρώσει 21 έτη ασφάλισης και είχε κατά το χρόνο αυτό ανήλικο παιδί: κατοχυρώνει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης του έτους που συμπλήρωσε το συντάξιμο χρόνο (του 2009), επομένως θα πάρει πλήρη σύνταξη όταν συμπληρώσει το 50ό έτος της ηλικίας της.

2. Μητέρα ασφαλισμένη στο τ. ΤΣΠ-ΕΤΕ πριν την 1.1.1983 που το 2012 έχει χρόνο ασφάλισης 21 ετών: δεν κατοχυρώνει δικαίωμα για πλήρη σύνταξη στο 50ό έτος της ηλικίας της (δεδομένου ότι, μέχρι 31.12.2012 δεν είχε συμπληρώσει τον ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο κατά το έτος 2012 των 22 1/2 ετών). Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με την συμπλήρωση του 52ου έτους της ηλικίας της (αφού συμπληρώνει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης από 1.1.2013 και μετά), εφόσον έχει και ανήλικο παιδί κατά την συμπλήρωση του συντάξιμου χρόνου.

Προσοχή: Η ίδια ασφαλισμένη, η οποία, κατά το έτος 2010, είχε χρόνο ασφάλισης 19 ετών (δηλαδή, μεγαλύτερο των 5.500 ημερών ή 18 ετών και 3 μηνών) και είχε και ανήλικο παιδί τότε, έχει κατοχυρώσει προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν στις ασφαλισμένες μητέρες του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (πλήρη σύνταξη με την συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας της ή μειωμένη με την συμπλήρωση του 50ού).

Ι. α1) Μητέρες τριών τουλάχιστον παιδιών
Για την συνταξιοδότηση των μητέρων τριών τουλάχιστον παιδιών ή των πατέρων τριών τουλάχιστον παιδιών που είναι χήροι ή διαζευγμένοι και έχουν την επιμέλεια των ανήλικων ή ανίκανων παιδιών με δικαστική απόφαση και έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά μέχρι 31.12.1982, το απαιτούμενο όριο ηλικίας είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος συμπλήρωσης χρόνου ασφάλισης 20 ετών.

Για τα έτη μέχρι και το 2012,
– Η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31.12.2012 η ασφαλισμένη μητέρα τριών τουλάχιστον παιδιών (ή ο πατέρας τριών τουλάχιστον παιδιών σύμφωνα με τα προηγούμενα) έχει συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης (20 έτη) και ότι έχει συμπληρώσει και το κατά περίπτωση όριο ηλικίας, όπου αυτό απαιτείται.

– Η κατοχύρωση προϋποθέσεων συνταξιοδότησης προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31.12.2012 η ασφαλισμένη μητέρα τριών τουλάχιστον παιδιών έχει συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης (20 έτη) χωρίς να έχει και την απαιτούμενη ηλικία (άρα, έχει δικαίωμα λήψης σύνταξης με την συμπλήρωση του κατά περίπτωση απαιτούμενου ορίου ηλικίας, όπου αυτό απαιτείται).
Όσον αφορά στους διαζευγμένους πατέρες τριών τουλάχιστον παιδιών, για την κατοχύρωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος απαιτείται να συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις που θέτει η παρ. 6 του άρθρο 144 του Ν.3655/2008.

Για τις περιπτώσεις όπου ο ελάχιστος απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης συμπληρώνεται από 1.1.2013 και εφεξής, οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης καθορίζονται από τις κοινοποιούμενες διατάξεις της υποπαρ. ΙΑ.4, όπως φαίνεται στους επόμενους πίνακες.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
1. Μητέρα τριών παιδιών, ασφαλισμένη στο τ. ΤΑΠ-ΟΤΕ πριν την 1.1.1983, που συμπληρώνει 20 έτη ασφάλισης το 2012: κατοχυρώνει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης του έτους αυτού και θα λάβει (πλήρη) σύνταξη με την συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας της.

2. Πατέρας τριών παιδιών, διαζευγμένος, ασφαλισμένος πριν την 1.1.1983 στο τ. ΤΑΠ-ΟΤΕ που έχει 20 έτη ασφάλισης το 2011 και έχει λάβει την επιμέλεια των ανήλικων παιδιών του κατά το ίδιο ή προγενέστερο έτος: κατοχυρώνει τις προϋποθέσεις που ισχύουν το 2011 και θα λάβει (πλήρη) σύνταξη με την συμπλήρωση του 52ου έτους της ηλικίας του.

Ι. β) Γυναίκες
Για τα έτη μέχρι και το 2012:
– Η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31.12.2012 η ασφαλισμένη έχει συμπληρώσει τον χρόνο ασφάλισης και ότι έχει συμπληρώσει και το κατά περίπτωση απαιτούμενο όριο ηλικίας, όπου αυτό απαιτείται.

– Η κατοχύρωση προϋποθέσεων συνταξιοδότησης προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31.12.2012 η ασφαλισμένη έχει συμπληρώσει την κατά περίπτωση απαιτούμενη ηλικία χωρίς να έχει και τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης (άρα, έχει δικαίωμα λήψης σύνταξης με την συμπλήρωση του κατά περίπτωση απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης).

Για την συνταξιοδότηση των γυναικών ασφαλισμένων μέχρι 31.12.1992, το απαιτούμενο όριο ηλικίας είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος συμπλήρωσης της ηλικίας των 55 (για μειωμένη σύνταξη) ή των 60 (για πλήρη σύνταξη) ετών. Ειδικά για τις ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας που μέχρι 31.12.2010 έχουν συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης και το 55ο έτος της ηλικίας τους, για την λήψη πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος απαιτείται η συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας.

Ειδικότερα:

Για την συνταξιοδότηση των γυναικών ασφαλισμένων πριν την 1.1.1983, που έχουν χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 15 ετών, το απαιτούμενο όριο ηλικίας είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος συμπλήρωσης της ηλικίας των 60 ετών (για πλήρη σύνταξη).

Επισημαίνεται ότι η δυνατότητα συνταξιοδότησης λόγω γήρατος των μέχρι 31.12.1982 ασφαλισμένων στα τ. Ειδικά Ταμεία με 35 έτη ασφάλισης (για την πλήρωση της οποίας δεν απαιτούνταν όριο ηλικίας) δεν αλλάζει μετά την ισχύ του Ν.4093/2012. Δηλαδή, οι πριν την 1.1.1983 ασφαλισμένοι (άνδρες και γυναίκες) στα τ. Ειδικά Ταμεία θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης λόγω γήρατος με την συμπλήρωση 35 ετών ασφάλισης ανεξάρτητα από την ηλικία τους και μετά το έτος 2012.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
1. Γυναίκα, ασφαλισμένη στο τ. ΤΣΠ-ΤΕ πριν το 1983 η οποία έχει 25 έτη ασφάλισης και είναι 55 ετών κατά την 31.12.2010: έχει θεμελιώσει δικαίωμα για μειωμένη σύνταξη και έχει κατοχυρώσει το δικαίωμα για συνταξιοδότηση με πλήρη σύνταξη όταν συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας της (εφόσον, βέβαια, δεν έχει λάβει μέχρι τότε μειωμένη σύνταξη).

2. Γυναίκα, ασφαλισμένη στο τ. ΤΣΠ-ΤΕ πριν το 1983 η οποία έχει 25 έτη ασφάλισης και είναι 55 ετών κατά την 31.12.2012: έχει κατοχυρώσει το δικαίωμα για λήψη μειωμένης σύνταξης με τη συμπλήρωση του 57ου έτους της ηλικίας της ή για λήψη πλήρους σύνταξης με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας της.
Σε περίπτωση μειωμένης σύνταξης, η μείωση αντιστοιχεί σε 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται μέχρι την συμπλήρωση του ορίου ηλικίας για πλήρη σύνταξη (67), σε καμία όμως περίπτωση δε μπορεί να υπερβαίνει τα πέντε (5) έτη.

3. Γυναίκα, ασφαλισμένη στο τ. ΤΣΠ-ΤΕ πριν το 1983, η οποία έχει 25 έτη ασφάλισης και είναι 54 ετών το 2012: δεν κατοχυρώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης την 31.12.2012. Μπορεί να λάβει μειωμένη σύνταξη με την συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας της ή πλήρη με την συμπλήρωση του 67ου.

Ι. γ) Άνδρες
Για την συνταξιοδότηση των ανδρών που έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά μέχρι 31.12.1982 και για τα έτη μέχρι και το 2012:
– Η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31.12.2012 ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει τον χρόνο ασφάλισης και ότι έχει συμπληρώσει και το κατά περίπτωση όριο ηλικίας, όπου αυτό απαιτείται.

– Η κατοχύρωση προϋποθέσεων συνταξιοδότησης προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31.12.2012 ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 25 ετών χωρίς να έχει και την κατά περίπτωση απαιτούμενη ηλικία.

Σημειώνεται ότι για την περίπτωση συνταξιοδότησης ανδρών ασφαλισμένων πριν το 1983 με 15 έτη ασφάλισης δεν κατοχυρώνεται το δικαίωμα συνταξιοδότησης (δηλαδή σε κάθε χρονική στιγμή, για την συνταξιοδότηση αυτής της κατηγορίας απαιτείται η συμπλήρωση χρόνου ασφάλισης 15 ετών και του κατά περίπτωση ορίου ηλικίας).

Για τις περιπτώσεις όπου το δικαίωμα συνταξιοδότησης κατοχυρώνεται από 1.1.2013 και εφεξής, οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης καθορίζονται από τις διατάξεις της υποπαρ. ΙΑ.4, όπως φαίνεται στους επόμενους πίνακες.

Επισημαίνεται ότι η δυνατότητα συνταξιοδότησης λόγω γήρατος των μέχρι 31.12.1982 ασφαλισμένων στα τ. Ειδικά Ταμεία με 35 έτη ασφάλισης (για την πλήρωση της οποίας δεν απαιτούνταν όριο ηλικίας) δεν αλλάζει μετά την ισχύ του Ν.4093/2012. Δηλαδή, οι πριν το 1983 ασφαλισμένοι (άνδρες και γυναίκες) στα τ. Ειδικά Ταμεία θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης λόγω γήρατος με την συμπλήρωση 35 ετών ασφάλισης ανεξάρτητα από την ηλικία τους και μετά το έτος 2012.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
1. Άνδρας, ασφαλισμένος στο τ. ΤΑΠ-ΟΤΕ πριν την 1.1.1983, που είναι 57 ετών το έτος 2012 και συμπληρώνει 29 έτη ασφάλισης την 31.12.2012: έχει θεμελιώσει δικαίωμα για λήψη πλήρους σύνταξης με την συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας του ή για μειωμένη με την συμπλήρωση του 60ού έτους.
Ο ασφαλισμένος αυτός μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με (πλήρη) σύνταξη με την συμπλήρωση 35 ετών ασφάλισης (το 2018) ανεξάρτητα από την ηλικία του.

ΙΙ. ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1983 -1992

ΙΙ. α) Μητέρες ανήλικων παιδιών
Για την συνταξιοδότηση των μητέρων ασφαλισμένων για πρώτη φορά κατά το χρονικό διάστημα 1.1.1983 έως 31.12.1992, το απαιτούμενο όριο ηλικίας (για λήψη πλήρους ή μειωμένης σύνταξης) είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος συμπλήρωσης χρόνου ασφάλισης 25 ετών.

Σημειώνεται ότι για την κατηγορία αυτή των ασφαλισμένων υπάρχει η δυνατότητα συνταξιοδότησης με αναστολή (δηλαδή η έκδοση συνταξιοδοτικής απόφασης με την συμπλήρωση του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης στην οποία ορίζεται ότι η σύνταξη θα αρχίσει να καταβάλλεται με την συμπλήρωση του απαιτούμενου ορίου ηλικίας για λήψη πλήρους σύνταξης).

Για τα έτη μέχρι και το 2012:
– Η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31.12.2012 η ασφαλισμένη μητέρα ανήλικου παιδιού έχει συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης (25 έτη) έχοντας ανήλικο παιδί και ότι έχει συμπληρώσει και το κατά περίπτωση απαιτούμενο όριο ηλικίας.

– Η κατοχύρωση προϋποθέσεων συνταξιοδότησης προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31.12.2012 η ασφαλισμένη μητέρα ανήλικου παιδιού έχει συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης (25 έτη) έχοντας ανήλικο παιδί χωρίς να έχει και την απαιτούμενη ηλικία (άρα, έχει δικαίωμα λήψης σύνταξης με την συμπλήρωση του κατά περίπτωση απαιτούμενου ορίου ηλικίας).

Σημειώνεται ότι οι διατάξεις που αφορούν στην συνταξιοδότηση μητέρων ανήλικων παιδιών που ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά κατά την περίοδο 1983-1992 έχουν εφαρμογή και στους χήρους πατέρες ανήλικων παιδιών που ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά κατά την ίδια χρονική περίοδο.

Οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης της κατηγορίας αυτής, όπως καθορίζονται και από τις κοινοποιούμενες διατάξεις της υποπαρ. ΙΑ.4, εμφαίνεται στους επόμενους πίνακες.

Επισημαίνεται ότι για τις μητέρες ανήλικων παιδιών – ασφαλισμένες των τ. Ειδικών Ταμείων οι καταστατικές διατάξεις των οποίων προέβλεπαν την συνταξιοδότηση γυναικών με ανήλικα παιδιά (δεν αφορά το τ. ΤΣΠ-ΗΣΑΠ, επειδή στο καταστατικό του δεν υπήρχαν διατάξεις για μητέρες) εφαρμόζεται και η διάταξη της νομοθεσίας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για την συνταξιοδότηση μητέρων ανήλικων παιδιών ασφαλισμένων μέχρι 31.12.1992. Σύμφωνα με την διάταξη αυτή, το όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος κατά το οποίο η ασφαλισμένη συμπληρώνει τον προβλεπόμενο χρόνο ασφάλισης των 18 ετών και 3 μηνών (5.500 ημερών), όπως φαίνεται στον πίνακα:

Σημειώνεται ότι για την κατηγορία αυτή των ασφαλισμένων δεν υπάρχει η δυνατότητα συνταξιοδότησης με αναστολή.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
1. Μητέρα ασφαλισμένη στο ΤΑΠ-ΔΕΗ το 1989, που το 2012 έχει συμπληρώσει 23 έτη ασφάλισης, έχει κατά το χρόνο αυτό ανήλικο παιδί και είναι 52 ετών: κατοχυρώνει δικαίωμα για λήψη πλήρους σύνταξης με προϋποθέσεις που αντιστοιχούν στο έτος 2012, μόνο εάν αναγνωρίσει πλασματικό χρόνο ασφάλισης 2 ετών, οπότε μπορεί να λάβει πλήρη σύνταξη με την συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας της ή μειωμένη με την συμπλήρωση του 53ου.
Εάν δεν αναγνωρίσει πλασματικό χρόνο ασφάλισης, θα λάβει πλήρη σύνταξη με την συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας της ή μειωμένη στο 62ο.

2. Μητέρα ασφαλισμένη στο τ. ΤΣΠ-ΕΤΕ το 1992, που το 2013 συμπληρώνει 21 έτη ασφάλισης, έχει ανήλικο παιδί και είναι 50 ετών: επειδή η ασφαλισμένη αυτή το 2011 είχε χρόνο ασφάλισης 19 ετών (δηλαδή μεγαλύτερο των 5.500 ημερών ή 18 ετών και 3 μηνών) και είχε και ανήλικο παιδί τότε, έχει κατοχυρώσει προϋποθέσεις συνταξιοδότησης του έτους 2012 (προϋποθέσεις ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) με πλήρη σύνταξη με την συμπλήρωση του 57ου έτους της ηλικίας της (ή με την συμπλήρωση του 52ου για λήψη μειωμένης σύνταξης).

ΙΙ. α1) Μητέρες τριών τουλάχιστον παιδιών
Για την συνταξιοδότηση των μητέρων τριών τουλάχιστον παιδιών ή των πατέρων τριών τουλάχιστον παιδιών που είναι χήροι ή διαζευγμένοι και έχουν την επιμέλεια των ανήλικων ή ανίκανων παιδιών με δικαστική απόφαση, και έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά κατά το χρονικό διάστημα 1.1.1983 έως 31.12.1992, το απαιτούμενο όριο ηλικίας είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος συμπλήρωσης χρόνου ασφάλισης 20 ετών.

Για τα έτη μέχρι και το 2012:
– Η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31.12.2012 η ασφαλισμένη μητέρα τριών τουλάχιστον παιδιών (ή ο πατέρας τριών τουλάχιστον παιδιών, σύμφωνα με τα προηγούμενα) έχει συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης (20 έτη) και ότι έχει συμπληρώσει και το κατά περίπτωση όριο ηλικίας, όπου αυτό απαιτείται.

– Η κατοχύρωση προϋποθέσεων συνταξιοδότησης προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31.12.2012 η ασφαλισμένη μητέρα τριών τουλάχιστον παιδιών (ή ο πατέρας 3 τουλάχιστον παιδιών, σύμφωνα με τα προηγούμενα) έχει συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης (20 έτη) χωρίς να έχει και την απαιτούμενη ηλικία (άρα, έχει δικαίωμα λήψης σύνταξης με την συμπλήρωση του κατά περίπτωση ορίου ηλικίας, όπου αυτό απαιτείται).
Όσον αφορά στους διαζευγμένους πατέρες τριών τουλάχιστον παιδιών, για την κατοχύρωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος απαιτείται να συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις που θέτει η παρ. 6 του άρθρο 144 του Ν.3655/2008.

Για την κατηγορία αυτή των ασφαλισμένων οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, όπως διαμορφώνονται μετά και από τις κοινοποιούμενες διατάξεις της υποπαρ. ΙΑ.4, εμφαίνεται στους επόμενους πίνακες.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
1. Μητέρα τριών παιδιών, ασφαλισμένη στο τ. ΤΑΠ-ΟΤΕ το 1992, που συμπληρώνει 20 έτη ασφάλισης το 2012: κατοχυρώνει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης του έτους αυτού και θα λάβει (πλήρη) σύνταξη με την συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας της.

2. Πατέρας τριών παιδιών, διαζευγμένος, ασφαλισμένος το 1991 στο τ. ΤΑΠ-ΟΤΕ που έχει 20 έτη ασφάλισης το 2011 και έχει λάβει την επιμέλεια των ανήλικων παιδιών του κατά το ίδιο ή προγενέστερο έτος: κατοχυρώνει τις προϋποθέσεις που ισχύουν το 2011 και θα λάβει (πλήρη) σύνταξη με την συμπλήρωση του 52ου έτους της ηλικίας του.

ΙΙ. β) Γυναίκες

Για τα έτη μέχρι και το 2012:
– Η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31.12.2012 η ασφαλισμένη έχει συμπληρώσει τον χρόνο ασφάλισης και ότι έχει συμπληρώσει και το κατά περίπτωση όριο ηλικίας, όπου αυτό απαιτείται.

– Η κατοχύρωση προϋποθέσεων συνταξιοδότησης προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31.12.2012 η ασφαλισμένη έχει συμπληρώσει την κατά περίπτωση απαιτούμενη ηλικία χωρίς να έχει και τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης (άρα, έχει δικαίωμα λήψης σύνταξης με την συμπλήρωση του κατά περίπτωση απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης).

Για την συνταξιοδότηση των γυναικών ασφαλισμένων μέχρι 31.12.1992, το απαιτούμενο όριο ηλικίας είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος συμπλήρωσης της ηλικίας των 55 (για μειωμένη σύνταξη) ή των 60 (για πλήρη σύνταξη) ετών. Ειδικά για τις ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας που μέχρι 31.12.2010 έχουν συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης και το 55ο έτος της ηλικίας τους, για την λήψη πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος απαιτείται η συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας.
Ειδικότερα:

Για την συνταξιοδότηση των γυναικών ασφαλισμένων πριν την 1.1.1993, που έχουν χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 15 ετών, το απαιτούμενο όριο ηλικίας είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος συμπλήρωσης της ηλικίας των 60 ετών (για πλήρη σύνταξη). Ειδικότερα:

Επιπλέον, οι γυναίκες – ασφαλισμένες κατά την περίοδο 1983-1992, δύνανται να συνταξιοδοτηθούν με προϋποθέσεις που αντιστοιχούν στο έτος συμπλήρωσης των 35 ετών ασφάλισης, όπως φαίνεται στον πίνακα.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
1. Γυναίκα, ασφαλισμένη στο τ. ΤΣΠ-ΤΕ από το 1985, η οποία έχει 25 έτη ασφάλισης και είναι 55 ετών το 2010: έχει θεμελιώσει δικαίωμα για μειωμένη σύνταξη και έχει κατοχυρώσει το δικαίωμα για συνταξιοδότηση με πλήρη σύνταξη όταν συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας της (εφόσον, βέβαια, δεν έχει λάβει μέχρι τότε μειωμένη σύνταξη).

2. Γυναίκα, ασφαλισμένη στο τ. ΤΣΠ-ΤΕ από το 1987 η οποία έχει 25 έτη ασφάλισης και είναι 56 ετών το 2012: έχει θεμελιώσει δικαίωμα για λήψη μειωμένης σύνταξης. Μπορεί να λάβει πλήρη σύνταξη με την συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας της (εφόσον, βέβαια, δεν έχει λάβει μέχρι τότε μειωμένη σύνταξη).
Σε περίπτωση μειωμένης σύνταξης, η μείωση αντιστοιχεί σε 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται μέχρι την συμπλήρωση του ορίου ηλικίας για πλήρη σύνταξη (67), σε καμία όμως περίπτωση δε μπορεί να υπερβαίνει τα 5 έτη.

3. Γυναίκα, ασφαλισμένη στο τ. ΤΣΠ-ΤΕ από το 1985 η οποία έχει 27 έτη ασφάλισης και είναι 54 ετών το 2012: δεν κατοχυρώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης την 31.12.2012. Μπορεί να λάβει μειωμένη σύνταξη με την συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας της ή πλήρη με την συμπλήρωση του 67ου.

ΙΙ. γ) Άνδρες
Για την συνταξιοδότηση των ανδρών που έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά κατά την περίοδο 1.1.1983 μέχρι 31.12.1992 και για τα έτη μέχρι και το 2012:
– Η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31.12.2012 ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει τόσο τον χρόνο ασφάλισης όσο και το κατά περίπτωση όριο ηλικίας, όπου αυτό απαιτείται.

– Η κατοχύρωση προϋποθέσεων συνταξιοδότησης προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31.12.2012 ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 25 ετών χωρίς να έχει και την κατά περίπτωση απαιτούμενη ηλικία. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση αυτή υπάρχει η δυνατότητα συνταξιοδότησης με αναστολή (δηλαδή η έκδοση συνταξιοδοτικής απόφασης με την συμπλήρωση του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης στην οποία ορίζεται ότι η σύνταξη θα αρχίσει να καταβάλλεται με την συμπλήρωση του ορίου ηλικίας για λήψη πλήρους σύνταξης).

Σημειώνεται ότι για την περίπτωση συνταξιοδότησης ανδρών ασφαλισμένων κατά την περίοδο 1.1.1983-31.12.1992 με 15 έτη ασφάλισης δεν κατοχυρώνεται το δικαίωμα συνταξιοδότησης (δηλαδή σε κάθε χρονική στιγμή, για την συνταξιοδότηση αυτής της κατηγορίας απαιτείται η συμπλήρωση χρόνου ασφάλισης 15 ετών και του κατά περίπτωση ορίου ηλικίας).

Για την συνταξιοδότηση της κατηγορίας αυτής των ασφαλισμένων, οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης καθορίζονται μετά και από τις κοινοποιούμενες διατάξεις της υποπερ. ΙΑ.4, όπως εμφαίνεται στους επόμενους πίνακες:

Επιπλέον, για την συνταξιοδότηση των κατά την περίοδο 1983-1992 ανδρών ασφαλισμένων, οι απαιτούμενες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης είναι αυτές που αντιστοιχούν στο έτος συμπλήρωσης των 35 ετών ασφάλισης, όπως φαίνεται στον πίνακα.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
1. Άνδρας, ασφαλισμένος στο τ. ΤΑΠ-ΟΤΕ το 1990, που έχει 22 έτη ασφάλισης το 2012: δεν κατοχυρώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31.12.2012, οπότε θα λάβει πλήρη σύνταξη με την συμπλήρωση του 67ου έτους. Εναλλακτικά, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη με την συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης και του 62ου έτους της ηλικίας του.

2. Άνδρας, ασφαλισμένος στο τ. ΤΑΠ-ΟΤΕ το 1985, ο οποίος το 2012 είναι 56 ετών και συμπληρώνει 27 έτη ασφάλισης: έχει κατοχυρώσει δικαίωμα για λήψη πλήρους σύνταξης με την συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας του.

ΙΙΙ. ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ 1993 ΚΑΙ ΜΕΤΑ
Για την συνταξιοδότηση των μετά την 1.1.1993 ασφαλισμένων οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης είναι ενιαίες για τους μισθωτούς ασφαλισμένους όλων των φορέων ασφάλισης.

ΙΙΙ. α) Μητέρες ανήλικων παιδιών
Για την συνταξιοδότηση των από 1.1.1993 και μετά ασφαλισμένων αυτής μητέρων ή χήρων πατέρων, απαιτείται η συμπλήρωση χρόνου ασφάλισης 20 ετών και η ύπαρξη ανήλικου παιδιού, καθώς και η συμπλήρωση του 55ου/50ού έτους της ηλικίας (για πλήρη/μειωμένη σύνταξη αντίστοιχα) μέχρι 31.12.2012 και του 67ου/62ου έτους της ηλικίας (για πλήρη/μειωμένη σύνταξη αντίστοιχα) από 1.1.2013 και μετά.

ΙΙΙ. β) Γυναίκες και άνδρες
Για την συνταξιοδότηση των μετά την 1.1.1993 ασφαλισμένων οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης είναι ενιαίες για τους μισθωτούς ασφαλισμένους όλων των φορέων ασφάλισης και ίδιες για άνδρες και γυναίκες. Για την συνταξιοδότηση στις περιπτώσεις αυτές, απαιτείται η συμπλήρωση του κατά περίπτωση χρόνου ασφάλισης και του αντίστοιχου έτους της ηλικίας, όπως φαίνεται στους επόμενους πίνακες.

 

ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Όπως είναι γνωστό, με την παρ. 1 του άρθρου 53 του Ν.2084/1992 ορίζεται ότι, οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου των ασφαλισμένων των φορέων κύριας ασφάλισης ισχύουν και για τους φορείς επικουρικής ασφάλισης, στους οποίους υπάγονται οι ασφαλισμένοι.
Κατόπιν τούτου, επισημαίνεται ότι οι μεταβολές στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης των φορέων κύριας ασφάλισης, που εισάγονται με τις προαναφερθείσες διατάξεις, ισχύουν και για τους αντίστοιχους φορείς επικουρικής ασφάλισης των ασφαλισμένων αρμοδιότητας Γ.Γ.Κ.Α.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Το δικαίωμα αναγνώρισης πλασματικών χρόνων ασφάλισης σύμφωνα με το άρθρο 40 του Ν.3996/2011 εξακολουθεί να υφίσταται για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από 1.1.2011 και εφεξής, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 10 του Ν.3863/2010. Η σχετική αίτηση μπορεί να υποβληθεί προγενέστερα ή μεταγενέστερα του έτους του οποίου τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης επιθυμούν να κατοχυρώσουν, ακόμη και ταυτόχρονα με την αίτηση συνταξιοδότησής τους, σε καμία όμως περίπτωση μετά την ημερομηνία συνταξιοδότησης (υπ’ αριθ. Φ80000/21395/1450/6.10.2011 έγγραφο). Αντίθετα, για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις που ίσχυαν μέχρι 31.12.2010 καθώς και για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης από 1.1.2011 και εφεξής με βάση προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που δεν τροποποιήθηκαν με το άρθρο 10 του Ν.3863/2010, εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 40 του Ν.2084/1992, όπως αυτό ίσχυε έως την αντικατάστασή του από την παρ. 18 του άρθρου 10 του Ν.3863/2010.
Για κάθε περαιτέρω διευκρίνιση, οι υπηρεσίες του Υπουργείου είναι στη διάθεσή σας.